Als ervaringsdeskundige met bipolaire stoornis, vooral een psychosegevoeligheid, heb ik in de afgelopen 30 jaar heel wat therapeuten bezocht, zowel in het reguliere als het alternatieve circuit. Gelukkig heb ik vooral goede ervaringen opgedaan. Steeds kwam ik weer een stukje verder in mijn proces en vond dan wel weer een therapeut die bij me paste om een trauma te verwerken dat naar boven was gekomen.
Maar wat blijft je nou echt bij? Het zijn die momenten dat hulpverleners uit hun rol vallen. Dat ze hun richtlijnen vergeten en vanuit hun hart reageren. Dat ze laten zien dat ze mens zijn. In de jaren ’90 had ik jarenlang een psychiater in eigen praktijk die haar tijd echt vooruit was in haar aanpak. Regelmatig vertelde ze mij namelijk iets uit haar eigen leven, heel ongebruikelijk voor een psychiater toen. Het maakte haar menselijk, ons contact gelijkwaardiger, het maakte dat ik haar als mens vertrouwde. Toen ik jaren later iemand naar haar had doorverwezen en verhalen van haar terughoorde, besefte ik dat ze aan deze vrouw heel andere ervaringen uit haar leven had verteld – die aansloten bij wat bij deze cliënte speelde. Ik besefte dat ze dit op een goede manier deed, ze vertelde mij de ervaringen uit haar leven waar ik misschien iets aan had, waar ik me mee kon verhouden. Nu ik zelf als ervaringsdeskundige werk en deze aanpak ook toepas, weet ik dat zij, inmiddels overleden, haar tijd ver vooruit was. Ze deed iets wat toen als ongewenst werd gezien. Maar het was goud waard. Ze gaf me vertrouwen, maakte het contact gelijkwaardiger en bood me een holdingspace van waaruit ik me kon ontwikkelen.
Jaren later, ik was inmiddels verhuisd, brak er plotseling een oud trauma door in mijn bewustzijn, van heel jonge leeftijd. Ik besefte dat ik hier hulp bij nodig had en ging naar de huisarts voor een verwijzing naar een goede psychotherapeut. Tegen de tijd dat hij me belde voor een intake was ik psychotisch geworden door de overspoeling van emoties die naar boven kwamen. Ik was nog wel aanspreekbaar en kon zelf aangeven dat ik psychotisch was. Een warme stem aan de andere kant zei tegen me: “weet je wat, kom maar gewoon langs, dan zie ik je ook eens in deze toestand”.
Een paar dagen later zat ik met mijn psychotische bewustzijnstoestand in zijn praktijk. Zo goed en zo kwaad als het ging vertelde ik wat er gebeurd was, hoe het trauma naar boven was gekomen. We spraken af dat ik zes weken later begon met de therapie. Tegen die tijd was mijn psychose wel weer over en was ik weer stabiel genoeg voor de therapie.
Toen ik hem later verbaasd vroeg: waarom was je niet bang voor me? – ik was tenslotte niet anders gewend dan dat hulpverleners verstrakken vanuit angst en in hun richtlijnen en hun afweer schieten – vertelde hij dat hij een neef had die regelmatig psychosen ervoer en het wel kende. Hij was er niet bang voor. Ik kon dit trauma daar verwerken, en deed later nog EMDR bij hem op een ander trauma. Toen ik in oktober last had van een winterdip vroeg hij zich af of een daglichtlamp zou kunnen helpen. “Ik heb er eentje in de praktijk, die mag je wel lenen om het uit te proberen”. Protocol schrijft voor dat je als bipolair dat beter niet kunt doen, mogelijk kan het een manie uitlokken. Wat heerlijk dat deze therapeut zijn eigen intuïtie in deze volgde, en mij het vertrouwen gaf dat ik daar zelf op zou letten.
Nu ik terugkijk op deze periode besef ik dat de therapie goed heeft geholpen bij de verwerking van trauma, maar dat het juist deze gebaren zijn geweest die me bijgebleven zijn. Het zijn deze gebaren vanuit het hart geweest die nog iets dieperliggends teweeg hebben gebracht: doordat hulpverleners mij het vertrouwen gaven dat ik als mens goed om zou gaan met wat zij deden, mij aanboden, ook al was dit eigenlijk buiten de gebruikelijke richtlijnen om, voelde ik mij gezien en gehoord als mens en kon ik zelf het vertrouwen in mezelf ontwikkelen. Op bestaansnivo hebben dit soort van menselijke gebaren mij enorm verder geholpen in mijn herstelproces. Het zijn die dingen die je levenslang onthoudt.
